Rząd zaakceptował kolejną rewizję KPO: bez opłat od aut spalinowych

Usunięcie z KPO opłaty rejestracyjnej i środowiskowej od aut spalinowych; zakup satelitów, dzięki którym Polska uzyska większy i w pełni suwerenny dostęp do bezpiecznej łączności; trzy razy więcej środków na finansowanie polskich MŚP i ponad dwa razy więcej na inwestycje wodno-kanalizacyjne na obszarach wiejskich – takie zmiany przewiduje rewizja Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Rada Ministrów przyjęła dzisiaj mandat negocjacyjny do zmiany KPO.

Tym samym rząd upoważnił ministra funduszy i polityki regionalnej do prowadzenia negocjacji z Komisją Europejską oraz do wprowadzania zmian wynikających z ich przebiegu. Przyjęte w rewizji propozycje – przedłożone przez ministra funduszy i polityki regionalnej – będą najpewniej ostatnią zmianą w KPO przed zakończeniem realizacji planu w trzecim kwartale 2026 r.

Rewizja zmniejsza o ok. 21,7 mld zł (5,1 mld euro) część pożyczkową KPO. Z części grantowej planu ok. 6,6 mld zł (1,56 mld euro) przekierowanych będzie na inne inwestycje, w obszary, w których możliwe jest ich efektywne wykorzystanie i rozliczenie do sierpnia 2026 r.

- To zmiana, która ratuje środki inwestycyjne przede wszystkim z części grantowej. Przekierowujemy je na potrzebne i realizowalne inwestycje oraz na te, na które jest popyt i potrzeba społeczna – powiedziała na konferencji prasowej minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz przedstawiając zmiany w KPO.

Minister poinformowała o wykreśleniu z KPO opłaty rejestracyjnej i opłaty środowiskowej od samochodów spalinowych.

- Nie będzie w KPO podatków, które zostały tam wprowadzone jeszcze w wersji pierwotnej. Są to podatki od samochodów spalinowych i opłaty środowiskowe dla samochodów użytkowanych przez przedsiębiorców. Zastępujemy to reformami, które otwierają możliwości dla paliwa, dla którego Polska ma duży potencjał i może to zmienić polski miks energetyczny. Są to reformy dotyczące aukcji dla biometanu, gazociągu bezpośrednich dla biogazu, biogazu rolniczego i biometanu. A więc zamiast karania i podatków, będzie rozwój i opłacalne paliwo – mówiła minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Szefowa MFiPR poinformowała, że w rewizji KPO wprowadzono dwie duże zmiany rozwojowe.

- Wprowadzamy gwarancje kredytowe dla polskich firm, przeznaczamy na to prawie 1 miliard 300 milionów złotych. Jest to odpowiedź na wielką potrzebę, popyt na opłacalne kredyty dla polskich, prywatnych przedsiębiorstw – poinformowała minister K. Pełczyńska-Nałęcz.

Drugą inwestycją będzie zakup satelitów

- Polska przeznacza 2 miliardy złotych wchodząc w Europejski System Bezpieczeństwa Satelitarnego. Dzięki temu będziemy mieli możliwość kontrolowania, zarządzania, a przede wszystkim korzystania z 6 satelitów. W ten sposób będziemy mogli zapewnić bezpieczną komunikację satelitarną w czasach pokoju, a także gdyby się zdarzył jakiś kryzys, wymagający tego typu komunikacji – powiedziała minister funduszy i polityki regionalnej.

Wiceminister funduszy i polityki Jan Szyszko poinformował, że we wtorek 30 września rozpoczną się rozmowy z Komisją Europejską w sprawie rewizji KPO.

- Pierwsza runda negocjacji przyjętej dzisiaj przez rząd rewizji odbędzie się we wtorek. Jadę do Brukseli razem z wiceministrami klimatu i energii, aby porozmawiać o zastępstwie dla „podatku Morawieckiego”. Konkretnie zmieniamy logikę tej reformy. Nasi poprzednicy proponowali przeprowadzenie transformacji energetycznej kosztem użytkowników samochodów spalinowych. My proponujemy ją przeprowadzić z korzyścią dla polskiej gospodarki przez reformy systemowe zielonych źródeł energii, które nie obciążają Polaków kosztami tej transformacji – powiedział na konferencji prasowej wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko.

Wiceminister poinformował takżę, że jesienią spodziewany jest z Brukseli przelew w wysokości 26 mld zł w ramach czwartego i piątego wniosku o płatność z KPO, który jest obecnie w ocenie KE.

Najważniejsze zmiany w rewizji KPO

Rewizja skupia się na przesunięciu pieniędzy na wybrane i gotowe do realizacji projekty. Zostały w niej urealnione spodziewane efekty inwestycji i reform oraz uproszczone ich opisy, tak żeby było łatwiej rozliczyć je z KE.

W zmianach jest także propozycja etapowego rozliczania realizacji inwestycji, które będą podstawą dalszych rozliczeń z KE. Takie rozwiązanie umożliwi instytucjom oraz ostatecznym odbiorcom wsparcia uzyskanie dodatkowego czasu na wdrożenie i rozliczenie inwestycji.

Rewizja to 125 zmian w 24 inwestycjach, w części grantowej będzie to 16 inwestycji, a w części pożyczkowej 8 inwestycji.

Obszary, w których zwiększono pulę do wykorzystania:

• B3.1.1 – gospodarka wodno-kanalizacyjna na obszarach wiejskich – będzie ok. 2 mld zł (wzrost o 275,6 mln euro, obecnie było to 204 mln euro); wydłużony będzie też termin realizacji projektów, tak aby jak najwięcej gmin mogło je zrealizować;

• C2.1.1 – e-administracja – będzie ok. 1,6 mld zł (wzrost o 158,7 mln euro, dotychczas było to 227 mln euro); samorządy będą miały od przyszłego roku dostęp do bonów na 130 tys. zł na zakup sprzętu ułatwiającego wdrożenie Elektronicznego Zarządzania Dokumentacją (EZD);

• G1.1.2 – społeczności energetyczne (część inwestycyjna) – będzie ok. 1,3 mld zł (wzrost o 197 mln euro, obecnie było to 118 mln euro);

• G1.2.3 – sieci elektroenergetyczne – będzie ok. 3,2 mld zł (wzrost o 157 mln euro, dotychczas było to 600 mln euro);

• A.5.1 – wkład KPO do InvestEU – do 1,27 mld zł (wzrost o ok. 300 mln euro, do teraz było to 160 mln euro), dzięki czemu możliwe będzie uruchomienie akcji gwarancyjno-kredytowej dla polskich MŚP, co umożliwi firmom łatwiejszy dostęp do ich finansowania, zarówno w zakresie inwestycji, jak i środków obrotowych.

Nowe inwestycje w rewizji

Przekierowane środki będą wykorzystane na dwie nowe inwestycje:

• wniesienie wkładu do ok. 2,1 mld zł (do 500 mln euro) do unijnego programu bezpiecznej komunikacji IRISS – będzie kupione do 6 satelitów komunikacyjnych wraz z wyniesieniem na orbitę oraz powstanie centrum odbioru i przesyłu danych w Polsce; zwiększy to suwerenność komunikacyjną Polski; dodatkowo system IRISS zapewnia satelitarny, europejski dostępu do internetu tam gdzie nie dociera on w sposób tradycyjny; instytucją odpowiedzialną za inwestycję będzie MSWiA.

·         budowa Fabryki i Gigafabryki AI –  wkład ok. 426 mln zł (100 mln euro) na budowę fabryk, które będą stanowić fundament krajowych i europejskich możliwości w zakresie niezależnych mocy obliczeniowych; instytucją odpowiedzialną za inwestycję będzie MC.

Wydłużenie czasu realizacji 8 inwestycji

Zmiany wydłużają o pół roku czas na realizację 8 inwestycji lub wskaźników m.in. dotyczących:

• infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na obszarach wiejskich;

• inwentaryzacji dna Bałtyku;

• laptopów dla szkół;

• sprzętu do zdalnej nauki i wyposażenie laboratoriów AI i STEM w szkołach;

• remontów akademików i bibliotek na uniwersytetach medycznych.

Zmniejszenie części pożyczkowej KPO

Minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz poinformowała, że redukcja KPO o 21,5, mld zł części pożyczkowej obędzie się bezkosztowo dla Polski.

- Dokonaliśmy przeglądu inwestycji i popytu na nie, jeżeli chodzi o pożyczki dla przedsiębiorstw. W efekcie tego oglądu podjęliśmy decyzję, że te środki nie będą korzystnie zainwestowane. W związku z tym rezygnujemy z nich, a państwo polskie z tego tytułu nie ponosi żadnych kosztów – poinformowała szefowa MFiPR.

Minister podkreśliła, że takie rozwiązanie będzie także korzystne dla budżetu Polski. Zaznaczyła, że zanim pożyczki z KPO będą spłacone przez ich beneficjentów, są one spłacane ze środków krajowych.

- Widzimy po dwóch latach realizacji KPO, gdzie są pożyczki, które można opłacalnie zainwestować i popchnie to rozwój gospodarczy Polski do przodu, a gdzie te pożyczki nie będzie można w takim stopniu zainwestować i nie ma też potrzeby, aby dodatkowo budżet państwa do tego dokładał się, bo inwestycje mogą być częściowo komercyjnie realizowane – argumentowała minister Pełczyńska-Nałęcz.

Źródło: MFiPR