Trafienie meteorytem bardziej prawdopodobne niż awaria reaktora

– Jak pokazują dane, wbrew pojawiającym się w dyskursie publicznym opiniom, elektrownie jądrowe to jedne z najbezpieczniejszych źródeł energii elektrycznej. Na świecie jest eksploatowanych ponad 400 reaktorów, a poważne awarie zdarzają się niezwykle rzadko. Prawdopodobieństwo wystąpienia ciężkiej awarii w najnowszych reaktorach generacji III+, takich jak właśnie AP1000, wynosi jeden do dziesięciu milionów, czyli jest mniejsze niż prawdopodobieństwo zderzenia dużego meteorytu z Ziemią – dodaje PEJ.

Budowa pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce to projekt o historycznej skali, który ma szansę nie tylko zapewnić stabilne i bezemisyjne źródło energii, ale także stać się motorem rozwoju gospodarczego Pomorza. Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ), odpowiedzialne za realizację inwestycji w Lubiatowo-Kopalino, stawiają czoła wyzwaniom finansowym, regulacyjnym, kadrowym i środowiskowym, jednocześnie budując fundamenty dla nowoczesnego sektora jądrowego. Projekt przyniesie regionowi tysiące miejsc pracy, nowe inwestycje infrastrukturalne i znaczące wpływy podatkowe, zmieniając oblicze gminy Choczewo i okolic.

– Po pierwsze warto zaznaczyć, że działanie energetyki jądrowej w żadnym kraju nie odbywa się w oderwaniu od społeczności międzynarodowej. Wręcz przeciwnie – istnieją międzynarodowe konwencje i systemy wymiany informacji. Polska Państwowa Agencja Atomistyki na bieżąco monitoruje sytuację w sąsiednich krajach. Poza tym działa Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA) – agenda ONZ, która zajmuje się pokojowym zastosowaniem energii jądrowej - stwierdził prof. Piotr Ulański, ekspert Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.

Budowa elektrowni jądrowej na Pomorzu będzie stanowić impuls do rozwoju całego regionu, a przede wszystkim gminy Choczewo. Z jednej strony tak duża inwestycja to nowe, atrakcyjne, bezpośrednie miejsca pracy. Na terenie budowy na etapie najbardziej intensywnych prac znajdzie zatrudnienie ponad 10 tysięcy osób. Tak duża skala inwestycji wygeneruje także pośrednie miejsca pracy – w różnego rodzaju usługach, handlu, gastronomii czy niezależnym od sezonu długookresowym wynajmie miejsc noclegowych – odpowiedziało Biuro Prasowe Polskich Elektrowni Jądrowych.

– Wybór lokalizacji elektrowni jądrowej, czyli Lubiatowo-Kopalino w gminie Choczewo na Pomorzu, został poprzedzony bezprecedensową kampanią badawczą. Na jej podstawie spółka PEJ w 2021 roku wskazała tę lokalizację jako preferowaną – podkreśla biuro prasowe PEJ.

Zastosowana technologia AP1000 Westinghouse, reaktor generacji III+, minimalizuje ryzyko awarii dzięki pasywnym systemom bezpieczeństwa. „Jest to bardzo zaawansowany technologicznie i ciągle udoskonalany reaktor z rozbudowanymi pasywnymi systemami bezpieczeństwa, które minimalizują ryzyko wystąpienia ciężkiej awarii” – zapewniają PEJ. Prawdopodobieństwo poważnej awarii wynosi 1 na 10 milionów, co czyni elektrownie jądrowe jednymi z najbezpieczniejszych źródeł energii.

Realizacja elektrowni jądrowej w Polsce to przedsięwzięcie bez precedensu, wymagające synchronizacji działań w wielu dziedzinach.

– Budowa elektrowni jądrowej to pierwsza inwestycja w naszym kraju o takiej skali. Projekt realizowany jest w wielu obszarach – rozpoczynając od biznesowego, poprzez pozwoleniowy, finansowy, regulacyjny, realizacyjny, po komunikacyjny. Wszystkie z nich są ważne, natomiast w zależności od etapu można wyróżnić te, które w danym momencie są kluczowe, aby można było przejść do kolejnych faz realizacji – odpowiada biuro prasowej PEJ.

Finansowanie jednym z najważniejszych elementów

Największym wyzwaniem jest zabezpieczenie finansowania inwestycji, której koszt szacowany jest na około 192 miliardy złotych.

Tak duża inwestycja wymaga przede wszystkim zabezpieczenia finansowania i „zielonego światła” dla proponowanego modelu wsparcia. Spółka wspiera rząd RP w rozmowach z Komisją Europejską w sprawie notyfikacji pomocy publicznej i prowadzi działania, aby zabezpieczyć finansowanie inwestycji m.in. poprzez rozmowy z instytucjami finansowymi w sprawie zapewnienia kapitału dłużnego. Sejm RP przyjął w tym roku ustawę przeznaczającą 60,2 miliarda złotych z budżetu państwa na sfinansowanie inwestycji na Pomorzu – informuje biuro prasowe PEJ.

Sejm RP w 2025 roku przyjął ustawę przeznaczającą 60,2 miliarda złotych z budżetu państwa na sfinansowanie inwestycji, co pokryje około 30 procent kosztów. Pozostała część ma zostać sfinansowana poprzez kredyty od międzynarodowych instytucji, takich jak amerykański Exim Bank czy U.S. International Development Finance Corporation. Uzyskanie zgody Komisji Europejskiej na model wsparcia w postaci kontraktów różnicowych (CfD) jest kluczowe, ale budzi obawy ekspertów, którzy wskazują na potencjalne ryzyko finansowe dla państwa.

– Zgodnie z założeniami harmonogramowymi w 2025 roku mają rozpocząć się prace przygotowawcze. Spółka planuje w ich ramach m.in. zabezpieczenie terenu przyszłej budowy i prace geodezyjne. Jednym z niezbędnych działań w miejscu przyszłej elektrowni będzie też usunięcie roślinności. Kontynuowane będą badania geologiczne na lądzie, a w dalszej perspektywie także na morzu, w rejonie układu chłodzenia elektrowni. Wszystkie prace spółka zrealizuje zgodnie z warunkami określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla elektrowni jądrowej – zapewnia biuro prasowe PEJ.

Równolegle trwają prace nad dokumentacją dla zezwolenia na budowę, wydawanego przez Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki. Wylanie pierwszego betonu jądrowego zaplanowano na 2028 rok, a uruchomienie pierwszego bloku na 2036 rok. Opóźnienia w uzyskaniu pozwoleń lub zmiany regulacyjne mogą jednak wpłynąć na harmonogram.